Het afgelopen jaar is het concept van flitsbezorgdiensten in snel tempo uitgerold. Het concept van deze diensten is gebaseerd op een snelle levering van boodschappen aan klanten die online bestellen. De producten worden vanuit strategisch gelegen kleinschalige distributiecentra (zgn. dark stores) binnen een korte termijn, vaak 10 minuten bij de klant bezorgd. De ruimtelijke gevolgen kunnen echter van dien aard zijn dat de veiligheid en leefbaarheid in de omgeving in het geding komt. Om die reden is het raadzaam de ruimtelijke inpasbaarheid nader te bezien. Het voorliggende paraplubestemmingsplan Flitsbezorgdiensten Oegstgeest voorziet daar in.

Het doel van het paraplubestemmingsplan Flitsbezorgdiensten Oegstgeest is de vestiging van flitsbezorgdiensten te regelen.

Het paraplubestemmingsplan geldt voor de gehele gemeente, met uitzondering van bedrijventerreinen. Het gaat concreet om de bedrijventerreinen de Boeg, het Bio Science Park en de driehoek A44-N206-Oude Rijn.

Een flitsbezorgdienst is een dienst in de zin van de Dienstenrichtlijn. Het bestemmingsplan bevat een territoriale beperking voor de uitoefening van deze dienst. Deze beperking is toegestaan mits wordt voldaan aan de voorwaarden van artikel 15, derde lid, Dienstenrichtlijn. De beperking dient te voldoen aan de eisen van noodzakelijkheid en evenredigheid en mag niet discriminatoir zijn.

Noodzakelijkheid

Een beperking van mogelijke vestigingslocaties voor flitsbezorgdiensten is slechts toegestaan wanneer deze beperking wordt gerechtvaardigd door een dwingende reden van algemeen belang. Nadere regulering van vestigingslocaties voor flitsbezorgdiensten is noodzakelijk ter bescherming van het stedelijk milieu. Uit artikel 4, punt 8, van de Dienstenrichtlijn volgt dat de bescherming van het stedelijk milieu een dwingende reden van algemeen belang kan vormen.

Flitsbezorgdiensten zijn sinds 2020 veelvuldig in opkomst in Nederland. Gelet op de ervaringen (ontvangen klachten, handhavingsverzoeken en waarnemingen) in andere gemeenten met flitsbezorgdiensten is het inmiddels algemeen bekend dat flitsbezorgdiensten (ernstige) negatieve effecten op de (woon)omgeving kunnen hebben. Zo is er veelvuldig geluidsoverlast als gevolg van de bedrijfsvoering, waaronder inpandig geluid en (stem)geluid op straat. Het zijn met name ook de frequentie en venstertijden die ruimer zijn dan bij traditionele bedrijfsvoering en die de negatieve effecten versterken. Door het aan- en afrijden van bezorgers, maar ook het tussentijds geparkeerd staan voor het pand in de openbare ruimte staat de kwaliteit van de (woon)omgeving onder druk. Vanwege de frequente bevoorrading ontstaat (verkeers)overlast op straat. Ook is in een aantal gevallen sprake van een negatieve impact op het vestigingsklimaat in bijvoorbeeld winkelstraten. De vestigingen van flitsbezorgdiensten zijn niet voor bezoekers toegankelijk en hebben meestal een gesloten uitstraling door afplakking van de etalageruiten (dark stores). Dit doet afbreuk aan de representativiteit en aantrekkelijkheid voor bezoekersstromen van het bestaande aanbod aan winkels en horeca (terrassen).

Het bevorderen en behouden van de leefbaarheid en het woon- en leefklimaat van het dorp met oog op bescherming van het dorps milieu is een dwingende reden van algemeen belang die de beperking van de vestigingsmogelijkheden voor flitsbezorgdiensten in het paraplubestemmingsplan rechtvaardigt.

Evenredigheid

De evenredigheid vereist dat de beperking:

• geschikt is om het nagestreefde doel te bereiken,
• niet verder gaat dan nodig is, en
• het doel ook niet met minder beperkende maatregelen kan worden bereikt.

Het paraplubestemmingsplan beoogt de vestigingsmogelijkheden van flitsbezorgdiensten te reguleren. Met het paraplubestemmingsplan worden flitsbezorgdiensten in het plangebied verboden tenzij een omgevingsvergunning kan worden verleend met toepassing van de voorwaarden in artikel 3.2 van de planregels. Een bestemmingsplan is het aangewezen instrument om het gebruik van gronden te reguleren en om voorwaarden voor vergunningverlening te stellen. Het bestemmingsplan is daarmee een geschikt instrument om het na te streven doel te bereiken.

Het bestemmingsplan gaat niet verder dan nodig is en kan niet met minder beperkende maatregelen worden bereikt. Het bestemmingsplan heeft betrekking op het gemengde gebied binnen de gemeente waarvan op voorhand kan worden gesteld dat de vestiging van een flitsbezorgdienst niet zonder meer in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening kan worden geacht. Twee bedrijventerreinen in het noorden en zuiden van het plangebied zijn buiten beschouwing gelaten. De vestiging van een flitsbezorgdienst wordt ter plaatse passend en in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening geacht. Door middel van de binnenplanse afwijkingsbevoegdheid bestaat de mogelijkheid om binnen het plangebied alsnog met een omgevingsvergunning een flitsbezorgdienst te vestigen. Op die manier kan voor specifieke locaties in het plangebied door een nadere afweging maatwerk worden geleverd. Door de flitsbezorgdiensten enkel met een omgevingsvergunning mogelijk te maken, is het bovendien mogelijk om nadere voorschriften te verbinden aan de vestiging op een specifieke locatie om zo de effecten op de omgeving te beperken. Een minder vergaande planologische maatregel om de ongereguleerde toename van flitsbezorgdiensten in de gemeente te voorkomen is niet voorhanden.

Discriminatieverbod

Er is geen sprake van een schending van het discriminatieverbod. Discriminatie verwijst hier naar nationaliteit of, voor vennootschappen, de plaats van hun statutaire zetel. Er is geen sprake van discriminatie omdat het paraplubestemmingsplan flitsbezorgdiensten reguleert, ongeacht nationaliteit of statutaire zetel van de onderneming.

De gemeenteraad van Oegstgeest heeft de Retailvisie Leidse Regio 2025 (mede) vastgesteld. In de retailvisie worden verschillende winkelcentra beschreven, waarvan de volgende in Oegstgeest:

• Recreatieve centra: De Kempenaerstraat
• Boodschappenwinkelgebieden: Lange Voort en Nieuw-Rhijngeest

In de retailvisie staat beschreven waar vestigingen in die gebieden aan moeten voldoen. Voor nieuwe ontwikkelingen in deze gebieden geldt dat deze dienen bij te dragen aan:

• een unieke identiteit die past bij de doelgroep uit het verzorgingsgebied, ondersteund door passende branchering, marketing, verblijfsgebied en evenementen;
• een compact en helder (met duidelijk begin en eind) winkelgebied.

Planspecifiek

Flitsbezorgdiensten passen niet binnen de hierboven genoemde criteria. Ze sluiten niet aan bij de doelgroep van het verzorgingsgebied en bieden geen kwaliteit of toegevoegde waarde voor de winkelcentra. De ruimtelijke uitstraling van een flitsbezorgdienst zorgt voor een onderbreking in de winkelbeleving. Daarnaast zorgen flitsbezorgdiensten voor overlast in de buurt.

Het ontwerp van de “Omgevingsvisie Oegstgeest, Vitaal en verbonden in de toekomst” ligt vanaf 15 september tot en met 26 oktober 2022 ter inzage. In de omgevingsvisie zijn de volgende ambities verwoord:

• Ambitie 1: Erfgoed, groen en water verbonden
• Ambitie 2: Verbonden in integrale gebiedsontwikkelingen
• Ambitie 3: Verbonden met de toekomst
• Ambitie 4: Verbonden met elkaar

De kernwaarde van Oegstgeest is een kleinschalig, groen dorp in een verder sterk verstedelijkte omgeving. Dat dorpse karakter leidt mede tot een sterk verenigingsleven, grote betrokkenheid van inwoners met elkaar en een hoge graad van vrijwilligerswerk.

Voorzieningen- en winkelgebieden

Er wordt ingezet op gezonde voorzieningengebieden met voldoende winkelaanbod, door voorzieningen te clusteren en de gebieden aantrekkelijk te houden om te winkelen, ontmoeten en verblijven. Daarbij horen aantrekkelijke routes naar winkelgebieden zodat inwoners gemakkelijk lopend of fietsend hier naartoe kunnen. Voor de winkelgebieden gaat het om het creëren van aantrekkelijke en bereikbare ontmoetingslocaties, die niet alleen gericht zijn op winkelen, maar ook op verblijven.

Woonwijken

In woonwijken wordt ingezet op het behoud van de leefbaarheid en toekomstbestendigheid van de woonwijken.

Planspecifiek

Flitsbezorgdiensten dragen niet bij aan het versterken van de winkelgebieden of voorzieningencentra. Door de mogelijke overlast van flitsbezorgdiensten dragen deze niet bij aan het behoud van de leefbaarheid in woonwijken. Het verbod op flitsbezorgdiensten sluit aan op het beleid zoals opgenomen in de (ontwerp) omgevingsvisie.

Met het voorliggende paraplubestemmingsplan worden flitsbezorgdiensten in de gemeente verboden. De regeling geldt voor alle bestemmingsplannen in de gemeente Oegstgeest.

De regels zijn als volgt ingedeeld:

Begrippen

Hierin zijn definities van onder andere flitsbezorgdiensten opgenomen.

Bestemmingsregels

In artikel 2 wordt aangegeven dat de regels voor flitsbezorgdiensten voor alle bestemmingsplannen, uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen van de gemeente Oegstgeest gelden. In artikel 3 is bepaald dat flitsbezorgdiensten niet zijn toegestaan. Ook is in dit artikel een afwijkingsregel opgenomen om flitsbezorgdiensten mogelijk te maken wanneer dit niet leidt tot een onevenredige aantasting van het woon- en leefklimaat en de gebruiksmogelijkheden van de openbare ruimte en aangrenzende gronden.

Overgangs- en slotregels

Het overgangsrecht is opgenomen in artikel 4, de slotregel in artikel 5.

Het paraplubestemmingsplan is economisch uitvoerbaar. Aan de uitvoering ervan zijn geen kosten verbonden. Het is geen plan als bedoeld in artikel 6.2.1 van het Besluit ruimtelijke ordening, waardoor er geen exploitatieplan is vereist.

Er heeft geen vooroverleg plaatsgevonden met betrokken partijen zoals bedoeld in artikel 3.1.1 Bro. Met het paraplubestemmingsplan zijn geen belangen van bovengenoemde partijen in het geding.

Conform afdeling 3.4 Awb heeft het ontwerp bestemmingsplan voor 6 weken ter inzage gelegen. Hierbij is een ieder in de gelegenheid gesteld een zienswijze op het plan in te dienen. Het ontwerpbestemmingsplan heeft van 24 november 2022 tot en met 6 januari 2023 ter inzage gelegen. In die periode is 1 zienswijze ingediend. In de bijgevoegde Nota zienswijzen is de ingediende zienswijze samengevat en beantwoord. De ingediende zienswijze heeft niet geleid tot wijzigingen in het bestemmingsplan.

Bijlage 1: Nota zienswijzen

Het bestemmingsplan Parapluplan Flitsbezorgdiensten Oegstgeest

Het bestemmingsplan Parapluplan Flitsbezorgdiensten Oegstgeest met identificatienummer NL.IMRO.0579.BPFlitsbezorgOEG-VA01 van de Gemeente Oegstgeest.

De geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

Een opslag-, distributie-, magazijnlocatie, al dan niet voorzien van een afhaalloket, niet of slechts in beperkte mate toegankelijk voor publiek, van waaruit zeer snel in hoofdzaak dagelijkse boodschappen worden geleverd bij klanten die op afstand hun bestelling plaatsen.

1. De regels in dit bestemmingsplan zijn van toepassing aanvullend op alle bestemmingsplannen, inclusief uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen, in de gemeente Oegstgeest, welke ten tijde van de terinzage legging van dit ontwerp bestemmingsplan in werking waren.
2. Voor het overige blijven de regels van de in a. bedoelde ruimtelijke plannen onverminderd van kracht, tenzij in artikel 3 anders is bepaald.

Voor alle in het plan betrokken gronden geldt dat deze niet mogen worden gebruikt voor flitsbezorgdiensten.

Burgemeester en wethouders kunnen met een omgevingsvergunning afwijken van het verbod in artikel 3.1 voor het toestaan van flitsbezorgdiensten indien dit niet leidt tot een onevenredige aantasting van:

1. het woon- en leefklimaat;
2. de gebruiksmogelijkheden van de openbare ruimte;
3. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.

1. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel kan worden gebouwd krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,
   1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
   2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.
2. Bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van het bepaalde onder a. een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld onder a. met maximaal 10%.
3. Het bepaalde onder a. is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

1. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
2. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in het bepaalde onder a, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
3. Indien het gebruik, bedoeld in het bepaalde onder a, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
4. Het bepaalde onder a is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.

Deze regels worden aangehaald als:

regels van het bestemmingsplan Parapluplan Flitsbezorgdiensten Oegstgeest.