De gemeente Eindhoven beschikt, als invulling van haar verantwoordelijkheid volgens de Erfgoedwet, over een eigen Archeologische verwachtingen- en waardenkaart. Met deze kaart wil de gemeente het ondergronds cultureel erfgoed van Eindhoven behouden door behoedzame ontwikkeling en beheer.

De gemeente Eindhoven heeft de geactualiseerde Archeologische verwachtingen- en waardenkaart inmiddels vastgesteld (21 juni 2021). Daarbij is het concrete beleidsvoornemen uitgesproken om de beleidskaart te vertalen in een paraplubestemmingsplan archeologie voor Eindhoven. Doel van dit paraplubestemmingsplan is de archeologische waarden en verwachtingsgebieden in Eindhoven te beschermen.

Dit bestemmingsplan geldt voor alle gebieden van de gemeente waar een onherroepelijk bestemmingsplan geldt. Het is een zogenoemd paraplubestemmingsplan, dat de geldende bestemmingsplannen aanvult en, waar sprake is van strijdigheid, wijzigt.

Meer concreet wordt met dit paraplubestemmingsplan het bestaande beleid inzake archeologie ook juridisch planologisch verankerd.

Dit paraplubestemmingsplan bestaat uit een verbeelding met bijbehorende regels, vergezeld van een toelichting. De verbeelding en de regels vormen samen de juridisch bindende elementen van het paraplubestemmingsplan.

Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet zullen alle (paraplu)bestemmingsplannen en beheersverordeningen van de gemeente tezamen het Omgevingsplan vormen. Voor een goede werking van dat Omgevingsplan is de uniformering van algemene regels nodig. Dit paraplubestemmingsplan is een stap in die richting.

Binnen de plangebieden van het digitale en analoge paraplubestemmingsplan gelden op dit moment verschillende bestemmingsplannen. Op de verbeelding is het gehele grondgebied van Eindhoven aangeduid. In de tabellen die in de Bijlage 1 en 2 bij de regels zijn opgenomen, zijn de geldende bestemmingsplannen aangegeven die vallen onder het digitale paraplubestemmingsplan en het analoge paraplubestemmingsplan. In Bijlage 1 van de regels 'Overzicht bestemmingsplannen Archeologie Digitaal' en in Bijlage 2 van de regels 'Overzicht bestemmingsplannen Archeologie Analoog' zijn de tabellen opgenomen waarin de geldende analoge en digitale bestemmingsplannen zijn opgenomen waarvoor de nieuwe regeling ten aanzien van archeologie geldt.

Figuur 1.1: Verbeelding grondgebied Eindhoven

Het overzicht van de geldende bestemmingsplannen zoals opgenomen in Bijlage 1 en 2 geven de situatie aan op de datum van de tervisielegging van het ontwerp-paraplubestemmingsplan. Voor bestemmingsplannen die na deze datum worden vastgesteld (of al zijn vastgesteld, maar nog niet in werking zijn getreden) geldt het paraplubestemmingsplan niet. In deze bestemmingsplannen zijn/worden de betreffende regelingen opgenomen.

Deze toelichting bestaat uit vijf hoofdstukken. Na deze inleiding volgt hoofdstuk 2 waarin een beschrijving van het voor dit paraplubestemmingsplan relevante beleid is opgenomen. Hoofdstuk 3 gaat in op de relevante fysieke en milieuaspecten, inzake archeologie. Hoofdstuk 4 bevat de juridische vormgeving. Hoofdstuk 5 gaat in op de economische uitvoerbaarheid. Hoofdstuk 6 gaat ten slotte in op de gevolgde procedure, inclusief een paragraaf over de maatschappelijke uitvoerbaarheid.

Dit paraplubestemmingsplan is getoetst aan het relevante rijksbeleid.

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) van het Rijk is vastgesteld op 13 maart 2012 en geeft een totaalbeeld van het ruimtelijk- en mobiliteitsbeleid op rijksniveau. Het kabinet schetst hoe Nederland er in 2040 uit moet zien: concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig. De Rijksoverheid richt zich op nationale belangen, zoals een goed vestigingsklimaat, een degelijk wegennet en waterveiligheid.

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) biedt een langetermijnperspectief op de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot 2050. Met de NOVI geeft het kabinet richting aan de grote opgaven die het aanzien van Nederland de komende dertig jaar ingrijpend zullen veranderen. Denk aan het bouwen van nieuwe woningen, ruimte voor opwekking van duurzame energie, aanpassing aan een veranderend klimaat, ontwikkeling van een circulaire economie en omschakeling naar kringlooplandbouw. Alles met zorg voor een gezonde bodem, schoon water, behoud van biodiversiteit en een aantrekkelijke leefomgeving.

In de NOVI zijn deze maatschappelijke opgaven samengevat in vier prioriteiten:

• ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie
• duurzaam economisch groeipotentieel
• sterke en gezonde steden en regio’s
• toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Met de NOVI benoemt het Rijk nationale belangen, geeft het richting op de vier prioriteiten en helpt keuzes maken waar dat moet. Want niet alles kan overal.

De NOVI is op 9 september 2020 vastgesteld op grond van de geldende regelgeving omdat de Omgevingswet nog niet in werking is. De NOVI voldoet tevens aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan een omgevingsvisie. Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze omgevingsvisie dan ook gelden als de Nationale Omgevingsvisie in de zin van deze wet.

Het Verdrag van Valletta (Malta) verplicht de Europese overheden tot het beschermen van archeologisch erfgoed. Hierbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat archeologische waarden in situ bewaard moeten blijven. Dat wil zeggen, dat er naar gestreefd moet worden om de waarden op de locatie te behouden. Als dit niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld wanneer andere belangen zwaarder wegen, dan moeten de waarden worden opgegraven en daarmee ex situ worden behouden. Het Verdrag van Valletta is doorvertaald in de Monumentenwet 1988, zoals deze gewijzigd is in september 2007. Sinds deze wijziging van september 2007 is de gemeente het bevoegd gezag op het gebied van archeologie en cultuurhistorie. Per 1 juli 2016 is de Erfgoedwet van kracht. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de omgang met archeologie. Gemeenten houden een belangrijke rol in het archeologische stelsel. In bestemmingsplannen en het toekomstig omgevingsplan houden ze rekening met (te verwachten) archeologische waarden door het stellen van regels. Het al dan niet stellen van regels ten aanzien van archeologie dient te rusten op voldoende informatie over de archeologische situatie. Deze informatie kan worden verkregen door gebiedsdekkende kaarten waarop de archeologische (te verwachten) waarden in de ondergrond zichtbaar zijn. Op basis hiervan kan archeologisch beleid worden ontwikkeld.

Het Rijksbeleid staat dit bestemmingsplan niet in de weg.

Op provinciaal niveau zijn de Omgevingsvisie, de Structuurvisie en de Interim omgevingsverordening relevant.

De Brabantse Omgevingsvisie bevat de belangrijkste ambities voor de fysieke leefomgeving voor de komende jaren. Op 14 december 2018 is de omgevingsvisie vastgesteld. Daarna volgt een doorvertaling in een Omgevingsverordening en programma's. Tot die zijn vastgesteld blijven bestaande beleidsplannen voor natuur, ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer en milieu en water van kracht. Daarmee wil Brabant op tijd klaar zijn voor de Omgevingswet wanneer deze in 2021 wordt ingevoerd.

In de Omgevingswet staan waarden als veiligheid, gezondheid en duurzame omgevingskwaliteit centraal. De Brabantse Omgevingsvisie voegt daar ambities aan toe voor vier hoofdopgaven: de energietransitie, een klimaatproof Brabant, Brabant als slimme netwerkstad en een concurrerende, duurzame economie. Voor ieder van deze opgaven geeft de omgevingsvisie aan wat de ambities op lange termijn zijn: wat is er nodig om Brabant in 2050 een gezonde, veilige en prettige leefomgeving te laten zijn? Maar ook een concreet tussendoel: waar moeten we in 2030 op zijn minst staan om dat langetermijndoel te halen? De omgevingsvisie geeft ook aan op welke nieuwe manieren de provincie met betrokkenen wil samenwerken aan omgevingsvraagstukken en welke waarden daarbij centraal staan.

Op 19 maart 2014 is de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening 2014 in werking getreden. Deze structuurvisie is een actualisatie van de visie die in 2010 werd vastgesteld. De structuurvisie bestaat uit twee delen (A en B) en een uitwerking.

Deel A
Deel A bevat de hoofdlijnen van het beleid. Hierin heeft de provincie haar belangen gedefinieerd en ruimtelijke keuzes gemaakt. De ruimtelijke visie van de provincie bestaat op hoofdlijnen uit een robuust en veerkrachtig natuur- en watersysteem, met aandacht voor bescherming tegen hoogwater, droogte en biodiversiteit. Een multifunctioneel landelijk gebied, waar de functies landbouw, recreatie en natuur in relatie tot elkaar ruimte krijgen en een gevarieerd en aantrekkelijk stedelijk gebied met sterke steden, groene geledingszones en uitloopgebieden (intensieve recreatie, stadslandbouw). Aandacht wordt gevraagd voor sterke regionale economische clusters, (inter)nationale bereikbaarheid en knooppuntontwikkeling (zowel in de centra als aan de randen van de steden). De provincie realiseert haar doelen door regionaal samen te werken, te ontwikkelen, te beschermen en te stimuleren.

Deel B
De ruimtelijke belangen en keuzes zijn in vier ruimtelijke structuren geordend. Deze vier ruimtelijke structuren worden in deel B beschreven en zijn:

1. de groenblauwe structuur
2. het landelijk gebied
3. de stedelijke structuur
4. de infrastructuur
   

Uitwerking structuurvisie
De provincie heeft geen aparte ruimtelijke visie op het landschap ontwikkeld, maar geeft haar visie op het landschap vorm in de zogenaamde 'gebiedspaspoorten'. Daarin beschrijft de provincie welke landschapskenmerken zij op regionaal niveau van belang vindt en hoe deze kunnen worden versterkt. Er zijn ook deelstructuurvisies opgesteld voor specifieke onderwerpen. Zo is voor het gebied ten oosten van Eindhoven de deelstructuurvisie Brainport Oost opgesteld. Deze bevat keuzes voor wonen, werken en bereikbaarheid ten oosten van Eindhoven.

Eindhoven vormt samen met de provincie en met de steden Breda, Helmond, 's-Hertogenbosch en Tilburg het stedelijk netwerk BrabantStad. Dit samenwerkingsverband vervult een voortrekkersrol bij de ruimtelijke en economische ontwikkeling van Noord-Brabant. Sterke steden zijn een voorwaarde voor de toekomst van Noord-Brabant. Vooral in deze steden is de dynamiek van Noord-Brabant goed zichtbaar. De provincie ziet deze steden als het brandpunt van de verstedelijking. Hier wordt geïnvesteerd in de binnensteden (stationsgebieden, kanaal- en snelwegzones) en worden hoogstedelijke functies, zoals bovenregionale voorzieningen, geconcentreerd. Daardoor wordt de centrale positie van de steden versterkt en het draagvlak voor hoogwaardig openbaar vervoer en stedelijke- en culturele voorzieningen op peil gehouden. Dat draagt bij een hoogwaardig leef- en vestigingsklimaat in Noord-Brabant.

De Interim omgevingsverordening is vastgesteld door Provinciale Staten op 25 oktober 2019.

Om straks klaar te zijn als de Omgevingswet in werking treedt, heeft de provincie eerst een Interim omgevingsverordening vastgesteld. Het is een ‘Interim’ omgevingsverordening om zo te benadrukken dat dit een tussenstap is naar de ‘definitieve’ omgevingsverordening gebaseerd op de Omgevingswet.

De Interim omgevingsverordening is gebaseerd op de huidige wetgeving en moet aan de wettelijke bepalingen van die wetgeving voldoen. Dat betekent dat nieuwe mogelijkheden uit de Omgevingswet nog niet zijn verwerkt. Er is wel zo veel als mogelijk aansluiting gezocht bij de Omgevingswet en de voorwaarden voor een omgevingsverordening (bijvoorbeeld bij de opbouw en de digitale vormgeving). Deze Interim omgevingsverordening voegt de bestaande regels over de fysieke leefomgeving zoveel mogelijk samen in één verordening en is beleidsneutraal. Alleen aanpassingen die nodig zijn vanwege de samenvoeging of vanwege al vastgesteld beleid, zoals de omgevingsvisie, worden meegenomen.

In de Interim omgevingsverordening staan regels voor:

• Burgers en bedrijven: dit zijn zogenaamde rechtstreeks werkende regels voor activiteiten. Deze regels bevatten voorwaarden om zo’n activiteit te verrichten en geven ook aan of je bijvoorbeeld eerst een melding moet doen voordat je mag beginnen.
• Bestuursorganen van de overheid: dit zijn zogenaamde instructieregels. Met deze regels kan de provincie een opdracht geven aan gemeenten over onderwerpen die zij in het bestemmingsplan of de omgevingsvergunning moeten opnemen of aan het waterschap over de manier waarop ze hun taken uitvoeren.

De provincie heeft als eerste stap een Interim omgevingsverordening vastgesteld waarin de bestaande regels zijn samengevoegd. Provinciale Staten hebben vervolgens op 11 maart 2022 de nieuwe Omgevingsverordening Noord-Brabant vastgesteld. De verordening treedt gelijktijdig met de Omgevingswet in werking. In de definitieve verordening zijn, in tegenstelling tot de interim verordening, ook beleidswijzigingen verwerkt. De huidige regels in de Interim omgevingsverordening zijn gehanteerd als uitgangspunt.

De belangrijkste wijzigingen zijn:

• Er is aansluiting gezocht bij de opbouw van de rijksregels. Diverse nadere regelingen zijn in de Omgevingsverordening verwerkt.
• Vanwege het vervallen van de Wet bodembescherming zijn nieuwe regels opgenomen om verontreiniging van het grondwater te voorkomen. Het voorstel is om daarvoor ook voorbeschermingsregels vast te stellen.
• De aanwijzing van voor verzuring gevoelige kwetsbare gebieden (Wav-kaarten) is vervallen.
• De rechtstreeks werkende regels voor de ontwikkeling van veehouderij en mestbewerking vervallen. Het voorstel is om die te vervangen door voorbeschermingsregels.
• Er is een attentiezone geluid opgenomen langs provinciale wegen waarbinnen aandacht wordt gevraagd voor het oprichten van geluidgevoelige bebouwing.

In de omgevingsverordenig Noord-Brabant zijn geen wijzigingen doorgevoerd ten opzichte van de interim omgevingsverordening die relevant zijn voor onderhavig plangebied.

Dit paraplubestemmingsplan past binnen de provinciale kaders, en vormt een belangrijk toetsingskader bij zorgvuldig ruimtegebruik.

Samen met de stad heeft de gemeente Eindhoven een omgevingsvisie opgesteld. Met ons hebben meegedacht: inwoners, ondernemers, belangenorganisaties, GGD, Veiligheidsregio, Omgevingsdienst, woningcorporaties, projectontwikkelaars, investeerders en andere overheden (buurgemeentes, provincie, rijk). Op 16 juni 2020 is de omgevingsvisie vastgesteld door de gemeenteraad.

De omgevingsvisie is een integraal verbindende visie voor de fysieke leefomgeving die focus aanbrengt bij het inrichten van onze stad en stimuleert om samen te werken aan de stedelijke opgaven. De omgevingsvisie is gebaseerd op bestaand beleid. Het hebben van een omgevingsvisie is onder de nieuwe Omgevingswet verplicht. Omdat een omgevingsvisie allesomvattend is, willen we die lerende wijs ontwikkelen. Dat betekent concreet dat we, eerder dan wettelijk verplicht, met een omgevingsvisie komen. Maar dan wel een 'light-variant' (versie 1.0), die we één of twee jaar later gaan aanvullen en verfijnen.

Deze omgevingsvisie (versie 1.0) is gebaseerd op het bestaand beleid. Het document vervangt niet de bestaande beleidsdocumenten, maar is een aanvullend beleidsdocument. De interim structuurvisie blijft daarom nog steeds van kracht. Bij het opstellen van een omgevingsvisie versie 2.0 wordt de interim structuurvisie wel ingetrokken.

Dit paraplubestemmingsplan is niet gericht op ontwikkeling. Het bereiken van de doelen uit de omgevingsvisie gebeurt met name door ontwikkeling. Wel ziet dit paraplubestemmingsplan op de doelen van de omgevingsvisie die zich richten op de bescherming van archeologische waarden. Dit paraplubestemmingsplan is dus in lijn met de uitgangspunten van de omgevingsvisie.

Op 29 november 2022 is de Erfgoedverordening gemeente Eindhoven vastgesteld. In deze verordening staan de regels voor het aanwijzen en beschermen van gemeentelijke en gemeentelijke archeologische monumenten. Daarnaast zijn regels opgenomen voor het aanwijzen en instandhouden van cultuurhistorische waardevolle objecten en historisch waardevolle kunstwerken. Ook zijn in deze verordening de regels voor de cultuurhistorische waardenkaart en de archeologische verwachtingen- en waardenkaart opgenomen.

De Archeologische verwachtingen- en waardenkaart is door de gemeenteraad vastgesteld op 21 juni 2022 en wordt uiterlijk in 2027 geactualiseerd. In Hoofdstuk 3 wordt hier nader op ingegaan.

De Archeologierichtlijnen zijn door het college vastgesteld op 22 november 2022. Deze bestaan uit richtlijnen voor deponering van vondsten, monsters en onderzoeksdata in het gemeentelijk archeologische depot voor bodemvondsten gemeenten Eindhoven en Helmond. Daarnaast bestaan deze uit onderzoeksrichtlijnen voor archeologisch bureauonderzoek en verkennend booronderzoek.

In dit paraplubestemmingsplan wordt de archeologische beleidskaart, zoals die voor de gemeente Eindhoven is geactualiseerd en vastgesteld, vertaald in een bestemmingsplanregeling. Deze regeling wordt door middel van het paraplubestemmingsplan van kracht voor alle geldende bestemmingsplannen binnen de gemeente Eindhoven en wordt overgenomen in bestemmingsplannen die na dit paraplubestemmingsplan nog worden vastgesteld.

Gelet op de inhoud van het paraplubestemmingsplan wordt enkel ingegaan op het aspect 'archeologie'.

Nationaal Beleid

Het Verdrag van Valletta (Malta) verplicht de Europese overheden tot het beschermen van archeologisch erfgoed. Hierbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat archeologische waarden in situ bewaard moeten blijven. Dat wil zeggen, dat er naar gestreefd moet worden om de waarden op de locatie te behouden. Als dit niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld wanneer andere belangen zwaarder wegen, dan moeten de waarden worden opgegraven en daarmee ex situ worden behouden. Het Verdrag van Valletta is doorvertaald in de Monumentenwet 1988, zoals deze gewijzigd is in september 2007. Sinds deze wijziging van september 2007 is de gemeente het bevoegd gezag op het gebied van archeologie en cultuurhistorie. Per 1 juli 2016 is de Erfgoedwet van kracht. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de omgang met archeologie. Gemeenten houden een belangrijke rol in het archeologische stelsel. In bestemmingsplannen en het toekomstig omgevingsplan houden ze rekening met (te verwachten) archeologische waarden door het stellen van regels. Het al dan niet stellen van regels ten aanzien van archeologie dient te rusten op voldoende informatie over de archeologische situatie. Deze informatie kan worden verkregen door gebiedsdekkende kaarten waarop de archeologische (te verwachten) waarden in de ondergrond zichtbaar zijn. Op basis hiervan kan archeologisch beleid worden ontwikkeld.

De geactualiseerde Archeologische verwachtingen- en waardenkaart (vastgesteld op 21 juni 2022) wordt beschouwd als een bureauonderzoek op gemeentelijk schaalniveau en geldt vanaf het moment van vaststelling als onderlegger voor nieuwe bestemmingsplannen en - na inwerkingtreding van de Omgevingswet - het omgevingsplan.

Deze Archeologische verwachtingen- en waardenkaart (met de bebehorende toelichtingen en overige kaarten) maakt als Bijlagen bij de toelichting onderdeel uit van dit paraplubestemmingsplan. Hieronder wordt kort ingegaan op de actualisatie van deze arheologische verwachtingen- en waardenkaart.

In 2008 is door de gemeenteraad van de gemeente Eindhoven het archeologiebeleid en de archeologische beleidskaart vastgesteld. Het doel van het gemeentelijke archeologiebeleid is het produceren van informatie voor de besluitvorming over beheer, behoud en ontwikkeling van het archeologische bodemarchief. Dit moet ervoor zorgen dat het archeologisch erfgoed veilig gesteld wordt voor toekomstige generaties. Uitgangspunt van het beleid is en blijft het behoud in situ (i.e. behoud in de bodem) van de aanwezige archeologische resten.

Sinds 2008 zijn er vele archeologische onderzoeken uitgevoerd die nieuwe inzichten geven in de bewoningsgeschiedenis en daarmee de archeologische verwachtingen. Actualiseren was dan ook noodzakelijk vanwege ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening. Maar bovenal maakte de komst van de nieuwe Omgevingswet, een inhaalslag voor de archeologische verwachtingen- en waardenkaart noodzakelijk. Het in 2016 in de Erfgoedwet opgenomen begrip van ‘aantoonbare archeologische monumenten’ benadrukt nog maar eens dat transparantie en betrouwbaarheid van archeologische verwachtingen- en waardenkaarten van groot belang zijn. Hoe nauwkeuriger deze kaarten, met substantieel oog voor verstoringen en andere beperkende factoren, hoe minder vaak veroorzakers of vergunningaanvragers onterecht een archeologische onderzoeksplicht opgelegd (kunnen) krijgen. Ook kan dit leiden tot gerichter archeologisch onderzoek.

Om een geactualiseerd beeld te verkrijgen over de (verwachte) afwezigheid en de aanwezigheid van waarden zijn onder meer archeologische vindplaatsen, archeologische onderzoeken en archeologische en historische bronnen in lokale en regionale literatuur geraadpleegd. Daarnaast is op basis van alle archeologische vindplaatsen in relatie tot de geomorfologische en bodemkundige kenmerken van heel Zuidoost-Brabant een model ontwikkeld, op grond waarvan verwachtingen over mogelijk aanwezige archeologische waarden benoemd kunnen worden. De verwachtingen die uit het model voortkomen zijn aan de gegevens uit de inventarisatie getoetst en verfijnd op basis van het fysieke en historische landschap, hetgeen leidt tot een betrouwbaar instrument voor onderbouwing van toekomstig beleid.

De resultaten van de sinds 2009 uitgevoerde archeologische onderzoeken zijn doorvertaald naar de nieuwe archeologische verwachtingen- en waardenkaart. Gebieden die zijn vrijgegeven en inmiddels zijn volgebouwd, worden op de archeologische verwachtingen- en waardenkaart aangeduid als gebieden zonder archeologische verwachting. Ook de terreinen die zijn opgegraven worden aangemerkt als terrein zonder archeologische verwachting.

Aan de hand van historische kaarten en literatuur is bepaald waar in de 16e-19e eeuw, en mogelijk reeds in de late middeleeuwen kerken, kastelen, hoeven, wegen, voorden en etc. lagen. Belangrijke bron hierbij was de erfgoedkaart van de gemeente Eindhoven. Voor het in kaart brengen van de historische kernen en gehuchten zijn de historische kernen en linten gekarteerd aan de hand van de geogerefereerde kadasterkaart van 1832.

Ook in de delen waarvoor geen dubbelbestemming Waarde - Archeologie wordt opgenomen is de kans aanwezig dat er archeologische resten kunnen worden aangetroffen. De wettelijke meldingsplicht voor archeologische toevalsvondsten geldt altijd (art. 5.10 Erfgoedwet 2016). Mochten tijdens grondwerkzaamheden (vermoedelijke) archeologische resten (vondsten, muurwerk, grondsporen et cetera) worden aangetroffen, dan dienen deze direct gemeld te worden aan de Minister van OCW en bij de gemeente Eindhoven. Vervolgens zal bepaald worden of, en zo ja welke, aanvullende maatregelen getroffen dienen te worden.

Bij het maken van een paraplubestemmingsplan is van belang of het paraplubestemmingsplan ook van toepassing is op geldende bestemmingsplannen die niet zijn gedigitaliseerd. Is het (moeder)plan in ontwerp ter inzage gegaan vóór 1 januari 2010, en verandert er geen bestemming, dan is artikel 8.1.2, onder b van het Besluit ruimtelijke ordening (overgangsbepaling) van toepassing, en zijn o.a. de digitaliseringverplichtingen niet van toepassing. Deze plannen hebben namelijk geen identificatienummer. Om een digitale herziening te maken, moet er een verwijzing mogelijk zijn naar het identificatienummer van het geldende moederplan. De herziening mag dan analoog conform het moederplan worden voorbereid en vastgesteld. De digitale plannen, zijnde plannen die als ontwerp na 1 januari 2010 ter inzage hebben gelegen, moeten voldoen aan de digitaliseringsverplichtingen (SVBP2012).

Verschillende plannen binnen de gemeente Eindhoven zijn niet digitaal beschikbaar. Gelet op het bovenstaande moeten dus twee paraplubestemmingsplannen opgesteld en vastgesteld worden: een analoog paraplubestemmingsplan voor de 'analoge moederplannen' en een digitaal paraplubestemmingsplan voor de 'digitale moederplannen'. Deze plannen zijn inhoudelijk aan elkaar gelijk, maar verschillen in de wijze waarop zij (digitaal) zijn ingericht.

Verbeelding

Op de verbeelding zijn alle gronden die behoren tot de gemeente Eindhoven opgenomen. In de regels is vervolgens het toepassingsbereik opgenomen van dit paraplubestemmingsplan.

Regels

Artikel 1 Begrippen
In dit artikel zijn de begrippen opgenomen die in de regels worden gebruikt.

Het begrip maaiveld is niet in de regels opgenomen. Het begrippenkader gaat nl. gelden voor alle vigerende bestemmingsplannen. Door het begrip maaiveld voor alle bestemmingsplannen te laten gelden zal dat in relatie tot een aantal vigerende bestemmingsplannen tot onwenselijke situaties kunnen leiden. Om die reden is er voor gekozen het begrip 'maaiveld' niet in de begripsbepalingen op te nemen, maar wel in deze toelichting uit te leggen wat in het kader van dit bestemmingsplan in zijn algemeenheid onder maaiveld wordt verstaan. Maaiveld is het aan de bodemingreep aansluitende terrein inclusief bestrating, gemeten in meters t.o.v. NAP, waarbij de hoogtemaat wordt afgeleid van een representatieve locatie gebaseerd op het Actueel Hoogtebestand Nederland ten tijde van de inwerkingtreding van dit bestemmingsplan. Dit sluit aan op het begrip zoals het in de Erfgoedverordening is opgenomen.

In Artikel 2 Wijze van meten zijn de te gebruiken meetmethodes opgenomen.

Artikel 3 Reikwijdte en toepassing

Artikel 3 regelt op welke bestemmingsplannen de regels van toepassing zijn. Hierbij wordt verwezen naar de bijlage bij de regels. Er is een tabel met de van toepassing zijnde bestemmingsplannen opgenomen. De regeling met betrekking tot archeologische waarden is van toepassing en geeft aan dat de begrippen zoals genoemd in artikel 1 van toepassing zijn op de bestemmingsplannen die onder dit paraplubestemmingsplan vallen.

Bestemmingsregels (Dubbelbestemmingen Waarde - Archeologie 1 t/m Waarde - Archeologie 7)

In dit hoofdstuk zijn de diverse van toepassing zijnde dubbelbestemmingen ‘Waarde – Archeologie’ opgenomen. De onderverdeling in dubbelbestemmingen correspondeert met de op de archeologische beleidskaart onderscheidde categorieën.

In de Algemene regels is in Artikel 11 Samenloop een regeling opgenomen die aansluit op de Erfgoedverordening. In deze regeling is bepaald dat in de situatie dat in het plangebied bodemingrepen plaatsvinden in verschillende dubbelbestemmingen die verdeeld zijn over het plangebied, de dubbelbestemming met de hoogste waarde of hoogste verwachtingswaarde (en dus met de laagste ondergrenzen) leidend is voor alle ingrepen in het plangebied. Slechts als de hoogste waarde of verwachtingswaarde een zeer beperkt deel uitmaakt van het plangebied (< 10%), kan de dubbelbestemming met de lagere waarde of verwachtingswaarde worden aangehouden.

In de Overgangs- en slotregels zijn het Overgangsrecht en de Slotregel opgenomen.

Op grond van artikel 1.3.1. van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) moet van het voornemen een bestemmingsplan voor te bereiden, kennis worden gegeven. De kennisgeving van de voorbereiding van onderhavig bestemmingsplan is geplaatst in het Gemeenteblad op 25 januari 2023. Er zijn geen stukken betreffende het voornemen ter inzage gelegd, noch de mogelijkheid open gesteld om zienswijzen tegen het voornemen in te dienen of instanties om advies te vragen.

Op grond van artikel 3.1.1. van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) moeten burgemeester en wethouders bij de voorbereiding van een bestemmingsplan overleg plegen met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met de rijks- en provinciale diensten die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn. Bij de voorbereiding is het voorontwerpbestemmingsplan voor overleg voorgelegd aan:

1. Henri van Abbestichting;
2. Waterschap de Dommel;
3. Provincie Noord-Brabant;
4. Trefpunt Groen Eindhoven;
5. Stichting Bescherming Wederopbouwerfgoed Eindhoven;
6. Archeologie Vereniging Kempen en de Peel;

Van de Henri van Abbestichting en van het Waterschap zijn reacties ontvangen. Hieronder is een samenvatting van deze reacties opgenomen met de reactie van de gemeente hierop.

1. Henri Van Abbe Stichting

1. De stichting maakt een aantal opmerkingen op de bijlagen behorende bij de toelichting onder 1.2 onderzoeksgebied.

Reactie:
De opmerkingen zien op aanvullende informatie op de door de raad op 18 januari 2022 vastgestelde actualisatie van de Archeologische verwachtingen- en waardenkaart. Deze aanvullende opmerkingen kunnen echter niet leiden tot aanpassing van de betreffende bijlage. Deze door de raad op 18 januari 2022 vastgestelde actualisatie van de Archeologische verwachtingen en waardenkaart gemeente Eindhoven vormt voor dit bestemmingsplan het uitgangspunt op grond waarvan de uitwerking in dit bestemmingsplan heeft plaatsgevonden. Het betreffende document waar de opmerkingen betrekking op hebben, kan in dat verband niet meer worden aangepast. Bij een eerstvolgende actualisatie van de Archeologische verwachtingen- en waardenkaart zal deze aanvullende informatie worden meegenomen.

Conclusie:
De gegeven informatie leidt niet aanpassingen in het paraplubestemmingsplan.

2. De stichting wijst er op dat op de beleidskaart acht archeologische waarden met een legenda zichtbaar zijn. Op de verbeelding is de legenda echter niet te zien.

Reactie:
Het voorontwerpbestemmingsplan dat voor het vooroverleg is toegestuurd bestaat uit pdf-bestanden. Op de analoge verbeelding is geen legenda opgenomen. In het kader van het in procedure te brengen ontwerpbestemmingsplan, zal deze legenda aan de analoge verbeelding van het ontwerpbestemmingplan worden toegevoegd.

Daarnaast geldt dat het ontwerp van het paraplubestemmingsplan na vrijgave voor terinzagelegging ook digitaal is in te zien. Digitaal kan de geldende bestemmingsregeling worden opgevraagd door op een locatie te klikken. In dat geval wordt per locatie de geldende bestemmingsregeling getoond, zodat het probleem van het ontbreken van een legenda zich digitaal niet voordoet.

Opgemerkt wordt dat het huidige kaartbeeld door de raad is vastgesteld en als onderlegger is gebruikt voor het paraplubestemmingsplan. De kaart is ook als GIS-kaart digitaal ontsloten via het Open Data Portaal van de gemeente. Deze GIS-kaart is per zone van waarden/categorieën aan te klikken, waarbij de betreffende informatie zichtbaar wordt. Hierbij is wel een legenda afgebeeld.

Conclusie:
De reactie leidt tot aanpassing van de analoge verbeelding bij het ontwerp van het Paraplubestemmingsplan Archeologie 2023 door het toevoegen van een legenda.


2. Waterschap de Dommel

1. Vanuit het Waterschap is aangegeven dat naast het bestemmingsplan de Legger en de Keur van het Waterschap nog steeds van toepassing zijn, maar dat niet zo is benoemd in de toelichting.

Reactie:
Het paraplubestemmingsplan ziet enkel en alleen op het aspect archeologie. Bestaande archeologiebestemmingen worden vervangen en voor gebieden waar geen archeologiebestemming gold, maar waarvan op grond van de Archeologische verwachtingen- en waardenkaart wel een archeologische verwachting of waarde geldt, wordt een archeologie-bestemming opgenomen.

Deze paraplubestemmingsplanregeling laat de Legger en de Keur (Waterschapsverordening) ongemoeid. Waar op grond van deze regelingen van het Waterschap een vergunning is vereist, blijft dat vereiste onverkort van toepassing. De taken en bevoegdheden van het Waterschap komen immers als gevolg van dit paraplubestemmingsplan niet bij de gemeente te liggen. Nu dit zo vanzelfsprekend is, is daar in de toelichting geen tekst over opgenomen.

Conclusie:
De reactie leidt niet tot aanpassingen in het paraplubestemmingsplan.

2. Het Waterschap merkt op dat de verbeelding zonder legenda niet te lezen is.

Reactie:|

Verwezen wordt naar de reactie die is gegeven op het 2e onderdeel van de reactie van de Henri van Abbestichting.

Per 1 oktober 2008 is de "Verordening Samenspraak en Inspraak gemeente Eindhoven 2008" in werking getreden. Het doel hiervan is het betrekken van burgers bij de besluitvorming.

Het 'Paraplubestemmingsplan Archeologie 2023' is een beleidsneutrale vertaling van de door de raad vastgestelde geactualiseerde Archeologische verwachtingen- en waardenkaart. Aan de vaststelling van de geactualiseerde Archeologische verwachtingen- en waardenkaart is een proces van samenspraak en inspraak voorafgegaan. De grenzen die in de Archeologische verwachtingen- en waardenkaart zijn gesteld, zijn beleidsneutraal vertaald in de planregeling van het Paraplubestemmingsplan Archeologie 2023. Vanwege deze beleidsneutrale omzetting alsmede vanwege het feit dat tegen de Archeologische verwachtingen- en waardenkaart geen zienswijzen zijn ingediend, is in het kader van dit paraplubestemmingsplan afgezien van het opnieuw voeren van een inspraakprocedure.

het bestemmingsplan Paraplubestemmingsplan archeologie 2023 met identificatienummer NL.IMRO.0772.80444-0301 van de gemeente Eindhoven.

Digitaal bestemmingsplan: de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbij behorende bijlagen.

Analoog bestemmingsplan: bestemmingsplan zoals bedoeld in artikel 8.1.2 van het Besluit ruimtelijke ordening, zoals dat geldt ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan;

een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden.

de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft.

onderzoek dat voldoet aan de 'Archeologierichtlijnen' van de gemeente Eindhoven, welk onderzoek wordt verricht door een daartoe gecertificeerde instantie en werkend volgens de geldende versie van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA).

de aan een gebied toegekende verwachting in verband met de kans op het voorkomen van archeologische relicten (resten uit het verleden).

de aan een gebied toegekende waarde in verband met de in dat gebied voorkomende archeologische relicten (resten uit het verleden).

één of meer gebouwen en/of bouwwerken geen gebouwen zijnde.

behoud van archeologische informatie door middel van een opgraving.

behoud van archeologische resten op dezelfde plaats door planaanpassing (behoudsmaatregelen).

bij bouwwerken: legale bouwwerken die aanwezig of in uitvoering zijn op het tijdstip van ter visie legging van het ontwerp van het bestemmingsplan, dan wel bouwwerken zoals die mogen worden gebouwd krachtens een vergunning;

bij gebruik: legaal gebruik van grond en opstallen zoals aanwezig tijdens de inwerkingtreding van het bestemmingsplan.

de grens van een bestemmingsvlak.

een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming.

alle grondwerkzaamheden/activiteiten die een bodemverstorende werking kunnen hebben op het aanwezige archeologisch bodemarchief.

het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk.

de grens van een bouwvlak.

een aaneengesloten stuk grond, waarop ingevolge de regels een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten.

een grens van een bouwperceel.

een geometrisch bepaald vlak, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels bepaalde gebouwen en bouwwerken geen gebouwen zijnde zijn toegelaten.

elke constructie van enige omvang van hout, steen, metaal of ander materiaal, die hetzij direct hetzij indirect met de grond is verbonden, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond.

elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt.

een door het college van burgemeester en wethouders aangewezen aantoonbaar ervaringsdeskundige op het gebied van de archeologische monumentenzorg.

archeologisch monument dat overeenkomstig de erfgoedverordening als beschermd monument is aangewezen en is ingeschreven in het gemeentelijk erfgoedregister.

Van een onevenredige verstoring is in ieder geval sprake als naar het oordeel van het college archeologische resten in de bodem bij voorkeur behouden moeten worden.

het bebouwde (bruto) oppervlak als het gaat om bovengrondse ontwikkelingen en het oppervlak van een bodemingreep vanaf maaiveld als het gaat om bodemingrepen in het kader van de procedure omgevingsvergunning.

Bij toepassing van deze regels wordt als volgt gemeten:

vanaf het maaiveld tot aan het diepste punt van de ingreep.

tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk.

Dit bestemmingsplan herziet de bestemmingsplannen inclusief de op basis daarvan vastgestelde wijzigings- en uitwerkingsplannen opgenomen in Bijlage 1 'Overzicht bestemmingsplannen Archeologie Digitaal' en Bijlage 2 'Overzicht bestemmingsplannen Archeologie Analoog', welke bijlagen deel uitmaken van deze regels.

De geometrisch bepaalde planobjecten van de bestemmingsplannen en de bestemmingsvlakken zoals bedoeld in lid 3.1 worden gewijzigd in die zin dat:

1. alle objecten, bestemmingsvlakken en bijbehorende regels die betrekking hebben op archeologie worden vervangen door de desbetreffende geometrische planobjecten en de daarbij behorende regels zoals opgenomen in dit bestemmingsplan;
2. bij het ontbreken van objecten of van bestemmingsvlakken die betrekking hebben op archeologie, die geometrisch bepaalde planobjecten in de digitale bestemmingsplannen en de geldende bestemmingen in analoge plannen worden aangevuld met de geometrische planobjecten en bijbehorende regels die betrekking hebben op archeologie zoals opgenomen in dit bestemmingsplan;

1. Met uitzondering van de bestemmingsregelingen die betrekking hebben op archeologie blijven de in lid 3.1 in Bijlage 1 en Bijlage 2 genoemde bestemmingsplannen, voor het overige onverminderd van toepassing.

1. De begrippen zoals genoemd in Artikel 1 Begrippen, met uitzondering van 1.2 'bestemmingsplan', worden toegevoegd in de bestemmingsplannen zoals bedoeld in lid 3.1. Als in die bestemmingsplannen een begrip al benoemd is wordt dat begrip vervangen door het begrip zoals genoemd in Artikel 1 Begrippen.

De voor 'Waarde - Archeologie 1' (gemeentelijk archeologisch monument) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 2' (terrein van hoge archeologische waarde) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 3' (terrein van archeologische waarde) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 4' (hoge verwachting, historische kern) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 5' (hoge archeologische verwachting) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 6' (middelhoge archeologische verwachting) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

De voor 'Waarde - Archeologie 7' (lage archeologische verwachting) aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor de bescherming en veiligstelling van de op en/of in deze gronden voorkomende archeologische waarden.

In geval van strijdigheid van bepalingen gaan de bepalingen van dit artikel voor de bepalingen die ingevolge andere artikelen op de desbetreffende gronden van toepassing zijn.

Indien een bodemingreep plaats vindt op één of meerdere bouwpercelen, welke in meerdere dubbelbestemmingen Waarde – Archeologie (Waarde - Archeologie 1 t/m Waarde - Archeologie 7) is of zijn gelegen, geldt de dubbelbestemming met het hoogste beschermingsniveau als beoordelingskader voor het geheel, tenzij de gronden met het hoogste beschermingsniveau voor minder dan 10% deel uitmaken van de gronden waar het gehele project betrekking op heeft.

Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,

1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.

het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van lid 12.1 een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in lid 12.1 met maximaal 10%.

Lid 12.1 is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.

Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in lid 12.4, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.

Indien het gebruik, bedoeld in lid 12.4, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.

Lid 12.4 is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.

Deze regels worden aangehaald als:

Regels van het bestemmingsplan Paraplubestemmingsplan archeologie 2023.