het bestemmingsplan Parapluregeling nachtverblijf binnen horeca met identificatienummer NL.IMRO.0893.BP23026GEMBERGENBU-VA01 van de gemeente Bergen (L.).

de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels;

een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolgde deze regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden;

de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft;

de grens van een bestemmingsvlak;

een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming;

Grond die eenmaal in aanmerking is genomen bij het toestaan van een bouwplan waaraan uitvoering is gegeven of alsnog kan worden gegeven, blijft bij de beoordeling van latere bouwplannen buiten beschouwing.

De planregels van het bestemmingsplan Parapluregeling nachtverblijf binnen horeca zijn aanvullend van toepassing op alle bestemmingsplannen, uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen binnen de grens van het plangebied zoals deze is aangegeven op de verbeelding. De planregels van deze bestemmingsplannen blijven onverkort van kracht, met uitzondering van de aanpassingen en toevoegingen die met het bestemmingsplan Parapluregeling nachtverblijf binnen horeca worden gedaan binnen de grens van het plangebied zoals deze is aangegeven op de verbeelding.

In de regels van alle in artikel 3 genoemde bestemmingsplannen, uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen worden voor het plangebied in de begripsbepalingen de volgende wijzigingen aangebracht:

1. 1. 'horecabedrijf' wordt als volgt gewijzigd:

2. 2. 'pension' wordt als volgt gewijzigd:

In de regels van de in artikel 3 genoemde bestemmingsplannen, uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen wordt voor het plangebied in de begripsbepalingen het volgende begrip toegevoegd:

1. a. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,
   1. 1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
   2. 2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.
2. b. Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van lid a een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in het eerste lid met maximaal 10 %.
3. c. Lid a is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

1. a. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.
2. b. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in lid a, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.
3. c. Indien het gebruik, bedoeld in lid a, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.
4. d. Lid a is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.

Deze regels worden aangehaald als:

Regels van het bestemmingsplan 'Parapluregeling nachtverblijf binnen horeca'.

In 2019 is een aantal horecalocaties in de gemeente Bergen (L.) in andere handen overgegaan met als mogelijk doel om daar individuen gedurende langere tijd te huisvesten. Het gaat dan om locaties waar een horecabestemming op zit. De horecabestemming laat op dit moment diverse vormen van gebruik toe.

Aangezien de gemeenteraad van Bergen (L.) eraan hecht dat, in lijn met het gemeentelijk beleid in de regiovisie en de regionale investeringsagenda, deze locaties met een horecabestemming daadwerkelijk worden gebruikt voor toeristisch-recreatief gebruik en niet voor langdurig nachtverblijf is een herziening van de planregels beoogd.

Hiertoe heeft de gemeenteraad op 13 februari 2023 op basis van artikel 3.7 Wet ruimtelijke ordening (Wro) een voorbereidingsbesluit genomen en verklaard dat voor diverse horecalocaties een herziening van het bestemmingsplan wordt voorbereid. Op grond van het voorbereidingsbesluit is het verboden het gebruik van de gebouwen binnen de aangewezen periode te wijzigen ten behoeve van (langdurig) nachtverblijf voor personen, voor een periode langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden.

Het bestemmingsplan heeft betrekking op de volgende zeven locaties aan de N271 op het grondgebied van de gemeente Bergen (L.):

Voor de exacte begrenzing van het plangebied wordt verwezen naar de verbeelding, behorend bij dit bestemmingsplan.

De toelichting is opgebouwd uit vier hoofdstukken. Na dit inleidende hoofdstuk wordt in hoofdstuk 2 de juridische uitwerking van het plan beschreven. In hoofdstuk 3 wordt de opbouw van de juridische regeling beknopt toegelicht. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de resultaten van de doorlopen procedure.

In de gemeente Bergen (L.) werden met enige regelmaat bestaande (horeca)panden, zoals hotels en pensions, opgekocht met het doel om daar individuen voor langere tijd te huisvesten. De gemeente wil deze panden echter behouden voor toeristisch-recreatief gebruik. Hierbij hecht de gemeente Bergen (L.) aan een hoogwaardige ruimtelijke uitstraling. Dit blijkt onder meer uit Regiovisie BGMM (Bergen (L.), Gennep en Mook en Middelaar), waarin onder andere de N271 is aangeduid als een gemeentelijke structuurdrager die een belangrijke etalagefunctie vervult voor de gemeente, die we waar mogelijk willen versterken met hoogwaardige en aantrekkelijke toeristisch-recreatieve bedrijvigheid. De N271 vormt als het ware het parelsnoer van de regio. Daarom moet gestreefd worden naar het behouden en versterken van het toeristisch-recreatieve aanbod en een aantrekkelijk toeristisch-recreatieve uitstraling van de locaties die aan de N271 gelegen zijn. Verlies en vermenging van het toeristisch-recreatief aanbod en huisvestingsfuncties moet hier waar mogelijk uitgesloten en beperkt worden.

Verder blijkt dit onder meer uit de Investeringsagenda Noord-Limburg, waarin als icoonproject is opgenomen: 'Vitale vrijetijdseconomie in een vitaal landschap'. In dit kader onderzoeken we de status van GEOpark of Nationaal Landschap. Op deze manier, dus door het aantrekkelijker maken van de omgevingskwaliteiten, wenst de gemeente Bergen (L.), alsook de regio Noord-Limburg, toerisme en leisure verder te versterken. Daarin passen geen ongecontroleerde nieuwe initiatieven voor de huisvesting van individuen. De gemeente wenst dit uitsluitend via maatwerk en rekening houdend met alle belangen, gedoseerd toe te staan. Aangezien de nu geldende bestemmingsplannen niet geheel eenduidig zijn wat betreft het antwoord op de vraag of langdurig nachtverblijf is toegestaan, is dit paraplubestemmingsplan gemaakt.

In de geldende bestemmingsplannen is het mogelijk om op de als 'Horeca' bestemde gronden individuen te huisvesten in zogenoemde 'horecabedrijven van categorie 5'. Volgens de begripsbepaling zijn dit:

'horecabedrijven die geheel of in overwegende mate zijn gericht op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Daaronder worden begrepen: hotels, motels, pensions en overige logiesvertrekken.'

Aangezien 'nachtverblijf' in geen van de in paragraaf 1.2 genoemde bestemmingsplannen is gedefinieerd, kan hier ook huisvesting voor een langere periode onder worden verstaan. De gemeenteraad acht dit een onwenselijke situatie. Daarnaast is het de bedoeling van de gemeenteraad geweest om in hotels, motels, pensions en andere logiesvertrekken overwegend recreatief nachtverblijf met bijbehorende voorzieningen als roomservice, dagelijkse schoonmaak, het aanbieden van eten en drinken, etc. toe te staan.

Via dit paraplubestemmingsplan wordt de mogelijkheid van (langdurige) huisvesting van individuen op gronden die bestemd zijn voor 'Horeca' juridisch-planologisch uitgesloten. Op de eerste plaats door het verblijf te beperken tot maximaal drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden en op de tweede plaats door te bepalen dat het nachtverblijf in deze horecagelegenheden geheel of in overwegende mate gericht moet zijn op recreatief nachtverblijf (logies).

Uit ruimtelijke overwegingen (met name vanwege de impact op de leefomgeving) wil de gemeente Bergen (L.) het nachtverblijf op de zeven genoemde locaties van categorie 5 beperken tot (in hoofdzaak) recreatief nachtverblijf (logies) gedurende een korte periode. Met een korte periode wordt bedoeld een maximumperiode van drie aaneengesloten weken gedurende een periode van zes maanden.

In dit paraplubestemmingsplan is de definitie van het begrip 'horecabedrijf categorie 5' voor de zeven genoemde locaties aangepast in die zin dat nachtverblijf geheel of in overwegende mate moet zijn gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De definitie sluit (vanwege de woorden 'in overwegende mate') niet uit dat ook zakelijk nachtverblijf hieronder valt. Het begrip 'pension' is op vergelijkbare wijze aangepast. Ook is het begrip nachtverblijf nader vastgelegd.

Navolgend de beoogde aangepaste bestaande begrippen:

Horecabedrijf categorie 5
een horecabedrijf dat gericht is op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Daaronder worden begrepen: hotel, motel, pension en overige logiesvertrekken. Het nachtverblijf is geheel of in overwegende mate gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De duur van het nachtverblijf betreft een korte periode, in ieder geval niet langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden."

Pension
een horecabedrijf dat gericht is op het verstrekken van nachtverblijf, al dan niet in combinatie met een restaurant. Het nachtverblijf is geheel of in overwegende mate gericht op recreatief nachtverblijf. Het recreatieve karakter van het nachtverblijf blijkt mede uit de aanwezige voorzieningen, zoals roomservice en dagelijkse schoonmaak. De duur van het nachtverblijf betreft een korte periode, in ieder geval niet langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden."

Daarnaast wordt er een nieuw begrip geïntroduceerd:

Nachtverblijf
het verstrekken van onderdak in een gebouw, bouwwerk of kampeermiddel dat naar aard en inrichting is bedoeld om mensen overnachtingsgelegenheid te bieden, waarbij het kenmerk is dat de betreffende personen het hoofdverblijf elders hebben."

In dit begrip zorgt de zinsnede 'waarbij het kenmerk is dat de betreffende personen het hoofdverblijf elders hebben' er tenslotte voor dat permanente huisvesting/wonen is uitgesloten. Individuen die immers permanent in de gemeente verblijven, hebben hun hoofdverblijf daar en niet elders.

De EU Dienstenrichtlijn (richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt, PbEU 2006, L376/36) maakt het noodzakelijk dat bepaalde regels in bestemmingsplannen die als 'eis' in de zin van artikel 4 onder 7 en artikelen 14 (verboden eisen) en 15 (aan evaluatie onderworpen eisen) van de richtlijn kunnen worden aangemerkt, voldoen aan eisen van non-discriminatie, noodzakelijkheid en evenredigheid.

De onderhavige planregeling kan als een eis in de zin van artikel 15, lid 2 onder a van de richtlijn worden gezien. De regeling kan immers worden aangemerkt als een kwantitatieve beperking, te weten de beperking tot hoofdzakelijk recreatief nachtverblijf voor een korte periode, namelijk niet langer dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden.

De consequentie hiervan is dan dat deze beperking moet voldoen aan de drie voorwaarden van artikel 15, lid 3: non-discriminatie, noodzakelijkheid en evenredigheid. In Bijlage 1 is een onderbouwing van deze drie voorwaarden gevoegd. Hieronder worden ze kort toegelicht.

Non-discriminatie
Ten eerste maakt de planregeling geen direct of indirect onderscheid tussen de dienstverrichters, te weten de pension- of hoteleigenaren. Er worden immers geen eisen gesteld aan de nationaliteit of vestigingsplaats van pension- of hoteleigenaren.

Daarnaast maken de planregels ook geen onderscheid tussen de dienstontvangers. De beoogde planregeling beoogt immers elk langdurig verblijf (dat wil zeggen een verblijf dat langer duurt dan drie aaneengesloten weken binnen een periode van zes maanden) van een individu dat niet geheel of in overwegende mate is gericht op recreatief nachtverblijf te beperken.

Noodzakelijkheid
In het algemeen geldt dat alle regels in een bestemmingsplan nodig of noodzakelijk moeten zijn met het oog op de in het plan toebedeelde bestemming. Vanuit dat gezichtspunt is een beperkende planregel die kwalificeert als eis in de zin van de Dienstenrichtlijn enkel gerechtvaardigd indien sprake is van een dwingende reden van algemeen belang (in de zin van artikel 4, lid 8 van de richtlijn). Een dergelijke dwingende reden van algemeen belang is in dit geval gelegen in het behoud en versterking van de toeristische-recreatieve bedrijvigheid in de gemeente Bergen en de bescherming van het woon- en leefklimaat in de omgeving van de betreffende horecapanden. Met de beperking van de duur van het nachtverblijf wordt dan ook gestreefd naar het behoud van de leefbaarheid en de bescherming van het stedelijk milieu. Zowel in de Omgevingsvisie Bergen 2030 als in het programma vrijetijdseconomie gemeente Bergen (2021) wordt dit algemeen belang veelvuldig onderschreven. Zie voor meer details pagina 2-3 van Bijlage 1.

Evenredigheid
De voorwaarde van evenredigheid houdt in dat de planregeling geschikt is om het beoogde doel te bereiken en ook niet verder gaat dan nodig is om dit doel te bereiken. Met name deze laatste voorwaarde, te weten dat de regeling niet verder gaat dan nodig is, en dat er geen andere, minder beperkende maatregelen beschikbaar zijn, moet worden onderbouwd aan de hand van een analyse met specifieke gegevens. Zie voor deze analyse Bijlage 1 Rapport onderbouwing Dienstenrichtlijn, inclusief de bij dit rapport behorende bijlage 1 (specifieke gegevens van algemene aard) en bijlage 2 (specifieke gegevens die zien op de situatie in Bergen). Uit deze analyse blijkt dat de beoogde planregeling geschikt is om het nagestreefde doel te bereiken en dat dit doel door de gemeente coherent en systematisch (in haar beleid) wordt nagestreefd. Daarnaast is de maatregel effectief en gaat hij niet verder dan nodig. Tot slot zijn er geen minder beperkende maatregelen mogelijk. Daarmee voldoet de planregeling aan de eisen van de Dienstenrichtlijn.

Het bestemmingsplan heeft de vorm van een paraplubestemmingsplan. Dit betekent dat de ter plaatse geldende bestemmingsplannen (zie paragraaf 1.2) onverkort van toepassing blijven, met uitzondering van de aanpassingen in de regels die in dit (paraplu)bestemmingsplan zijn opgenomen.

De indeling van de regels van dit bestemmingsplan is als volgt:

1. 1. Inleidende regels
2. 2. Algemene regels
3. 3. Overgangs- en slotregels

Hoofdstuk 1 omvat een artikel met de begripsomschrijvingen. Deze begripsomschrijvingen hebben betrekking op het bestemmingsplan Parapluregeling nachtverblijf binnen horeca zelf. De aanpassing en toevoeging van begrippen aan de geldende bestemmingsplannen zijn opgenomen in hoofdstuk 2 van de regels.

In de algemene regels (hoofdstuk 2) wordt de aanpassing en/of toevoeging van de begrippen 'horecabedrijf categorie 5', 'pension' 'en 'nachtverblijf' binnen de grens van het plangebied weergegeven. Voor een inhoudelijke beschrijving van deze aanpassing en toevoeging wordt verwezen naar paragraaf 2.3 van deze toelichting.

Hoofdstuk 3 (overgangs- en slotregels) omvat de volgende wettelijk verplichte artikelen: een overgangsbepaling en een titelbepaling.

Het ontwerpbestemmingsplan heeft van vrijdag 22 december 2023 tot en met donderdag 1 februari 2024 (gedurende 6 weken) ter inzage gelegen. In totaal zijn 2 zienswijzen naar voren gebracht. Deze zienswijzen zijn samengevat en van een gemeentelijke reactie voorzien in de zienswijzennota, die als bijlage 2 bij de toelichting is gevoegd.